Abbas Kiarostami
Abbas Kiarostami’nin sineması, gerçeklik ile kurmaca arasındaki sınırları bulanıklaştıran, şiirsel anlatımıyla izleyiciyi düşünmeye ve gözlemlemeye davet eden bir sinema dilidir. Onun filmleri, olaylardan çok anlara, diyaloglardan çok sessizliklere odaklanır.
🎬 Abbas Kiarostami Kimdir?
• Doğum: 22 Haziran 1940, Tahran, İran
• Ölüm: 4 Temmuz 2016, Paris, Fransa
• Meslek: Yönetmen, senarist, fotoğrafçı, şair
• Önemli Filmleri: Close-Up (1990), And Life Goes On (1992), Through the Olive Trees (1994), Taste of Cherry (1997), The Wind Will Carry Us (1999)
Kiarostami, İran Yeni Dalgası’nın öncülerindendir. Sineması, İran’ın sosyo-kültürel yapısını evrensel temalarla birleştirerek hem yerel hem de küresel bir anlatı sunar.
🎥 Sinema Dili ve Anlatım Teknikleri
1. Minimalizm
• Kiarostami’nin filmleri, süslemelerden arındırılmıştır. Az diyalog, sade mekanlar ve doğal ışık kullanımıyla dikkat çeker.
• Taste of Cherry gibi filmlerinde karakterler uzun süre sessizce araba sürer; bu eylem, karakterin iç dünyasını yansıtır.
Kiyarüstemi bağımsız tarzdaki minimalizm anlayışıyla ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
“Her ne kadar bu niyetle hareket edilmiş olmasa da, filmlerim belirli türde bir minimalizm anlayışı doğrultusunda gelişti. Elenmesi gereken unsurlar elendi. Birisi buna, Rembrandt'ın resimlerine ve ışığı kullanma biçimine gönderme yaparak işaret etti: bazı unsurlar ışıklandırılmışken bazıları gölgede bırakılmış hatta tamamen karanlığa itilmiştir. Bu bizim de yaptığımız bir şey - vurgulamak istediğimiz unsurları ortaya çıkarıyoruz.”
2. Kadraj Dışı Anlatım
• Karakterler çoğu zaman kadrajın dışında konuşur. Bu teknik, izleyicinin hayal gücünü devreye sokar.
• The Wind Will Carry Us filminde birçok karakter hiç görünmez; sadece sesleriyle var olurlar.
3. Gerçeklik ve Kurmaca Arasında
• Close-Up filminde gerçek bir dolandırıcılık olayını hem belgesel hem de kurmaca olarak işler. Gerçek kişiler, kendi rollerini oynar.
• Bu yaklaşım, sinemanın gerçekliği temsil etme gücünü sorgulatır.
📚 Tematik Derinlik
1. Varoluş ve Ölüm
• Taste of Cherry, intihar etmek isteyen bir adamın hikayesini anlatır. Film, yaşamın anlamı üzerine felsefi bir tartışma sunar.
• Kiarostami, ölüm temasını doğrudan değil, karakterlerin eylemleri ve diyaloglarıyla işler.
2. Doğa ve İnsan
• Doğa, Kiarostami’nin sinemasında bir karakter gibidir. Sessizce gözlemlenir, insanın iç dünyasıyla paralel akar.
• Through the Olive Trees filminde zeytin ağaçları, aşkın ve sabrın metaforu haline gelir.
3. Gündelik Hayatın Şiirselliği
• Kiarostami, sıradan insanların sıradan anlarını anlatır. Bu anlar, sinemasında şiirsel bir derinlik kazanır.
• Modern Fars şiirinden ilham alır; özellikle Forough Farrokhzad’ın etkisi büyüktür.
🧠 Felsefi Yaklaşım
• Kiarostami, izleyiciye cevaplar sunmaz; sorular sorar. Filmleri, izleyiciyi düşünmeye ve gözlemlemeye zorlar.
• Belirsizlik, onun sinemasının temelidir. Her şey açık değildir; izleyici kendi anlamını yaratır.
🎞 Auteur Yönetmen Olarak Kiarostami
• Auteur kuramı çerçevesinde Kiarostami, kendine özgü bir sinema dili geliştirmiştir. Temaları, anlatım tarzı ve görsel dili tutarlıdır.
• İran Yeni Şiiri, onun sinemasının estetik temelidir. Görsel anlatımı, şiirsel imgelerle örülüdür.
Kiarostami’nin sineması, sadece izlenmez; hissedilir, düşünülür ve yaşanır.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Abbas Kiarostami’ye benzer yönetmenler arasında en dikkat çeken isimler: Nuri Bilge Ceylan, Béla Tarr, Hou Hsiao-hsien ve Ozu Yasujirō’dur. Bu yönetmenler de Kiarostami gibi şiirsel, minimalist ve felsefi sinema diliyle tanınırlar.
🎬 Kiarostami’ye Benzer Yönetmenler
1. Nuri Bilge Ceylan (Türkiye)
Benzerlikler:
Minimalist anlatım
Uzun planlar ve sessizlikler
Doğa ile insan arasındaki ilişki
Önerilen Filmler: Mayıs Sıkıntısı, Bir Zamanlar Anadolu’da, Kış Uykusu
Ceylan’ın sineması, Kiarostami’nin etkilerini açıkça taşır. Özellikle taşra yaşamı ve varoluşsal temalar ortak noktadır.
2. Béla Tarr (Macaristan)
Benzerlikler:
Yavaş tempo
Uzun sekanslar
Felsefi ve karanlık temalar
Önerilen Filmler: Satantango, Werckmeister Harmonies
🎬 Abbas Kiarostami Kimdir?
• Doğum: 22 Haziran 1940, Tahran, İran
• Ölüm: 4 Temmuz 2016, Paris, Fransa
• Meslek: Yönetmen, senarist, fotoğrafçı, şair
• Önemli Filmleri: Close-Up (1990), And Life Goes On (1992), Through the Olive Trees (1994), Taste of Cherry (1997), The Wind Will Carry Us (1999)
Kiarostami, İran Yeni Dalgası’nın öncülerindendir. Sineması, İran’ın sosyo-kültürel yapısını evrensel temalarla birleştirerek hem yerel hem de küresel bir anlatı sunar.
🎥 Sinema Dili ve Anlatım Teknikleri
1. Minimalizm
• Kiarostami’nin filmleri, süslemelerden arındırılmıştır. Az diyalog, sade mekanlar ve doğal ışık kullanımıyla dikkat çeker.
• Taste of Cherry gibi filmlerinde karakterler uzun süre sessizce araba sürer; bu eylem, karakterin iç dünyasını yansıtır.
Kiyarüstemi bağımsız tarzdaki minimalizm anlayışıyla ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
“Her ne kadar bu niyetle hareket edilmiş olmasa da, filmlerim belirli türde bir minimalizm anlayışı doğrultusunda gelişti. Elenmesi gereken unsurlar elendi. Birisi buna, Rembrandt'ın resimlerine ve ışığı kullanma biçimine gönderme yaparak işaret etti: bazı unsurlar ışıklandırılmışken bazıları gölgede bırakılmış hatta tamamen karanlığa itilmiştir. Bu bizim de yaptığımız bir şey - vurgulamak istediğimiz unsurları ortaya çıkarıyoruz.”
2. Kadraj Dışı Anlatım
• Karakterler çoğu zaman kadrajın dışında konuşur. Bu teknik, izleyicinin hayal gücünü devreye sokar.
• The Wind Will Carry Us filminde birçok karakter hiç görünmez; sadece sesleriyle var olurlar.
3. Gerçeklik ve Kurmaca Arasında
• Close-Up filminde gerçek bir dolandırıcılık olayını hem belgesel hem de kurmaca olarak işler. Gerçek kişiler, kendi rollerini oynar.
• Bu yaklaşım, sinemanın gerçekliği temsil etme gücünü sorgulatır.
📚 Tematik Derinlik
1. Varoluş ve Ölüm
• Taste of Cherry, intihar etmek isteyen bir adamın hikayesini anlatır. Film, yaşamın anlamı üzerine felsefi bir tartışma sunar.
• Kiarostami, ölüm temasını doğrudan değil, karakterlerin eylemleri ve diyaloglarıyla işler.
2. Doğa ve İnsan
• Doğa, Kiarostami’nin sinemasında bir karakter gibidir. Sessizce gözlemlenir, insanın iç dünyasıyla paralel akar.
• Through the Olive Trees filminde zeytin ağaçları, aşkın ve sabrın metaforu haline gelir.
3. Gündelik Hayatın Şiirselliği
• Kiarostami, sıradan insanların sıradan anlarını anlatır. Bu anlar, sinemasında şiirsel bir derinlik kazanır.
• Modern Fars şiirinden ilham alır; özellikle Forough Farrokhzad’ın etkisi büyüktür.
🧠 Felsefi Yaklaşım
• Kiarostami, izleyiciye cevaplar sunmaz; sorular sorar. Filmleri, izleyiciyi düşünmeye ve gözlemlemeye zorlar.
• Belirsizlik, onun sinemasının temelidir. Her şey açık değildir; izleyici kendi anlamını yaratır.
🎞 Auteur Yönetmen Olarak Kiarostami
• Auteur kuramı çerçevesinde Kiarostami, kendine özgü bir sinema dili geliştirmiştir. Temaları, anlatım tarzı ve görsel dili tutarlıdır.
• İran Yeni Şiiri, onun sinemasının estetik temelidir. Görsel anlatımı, şiirsel imgelerle örülüdür.
Kiarostami’nin sineması, sadece izlenmez; hissedilir, düşünülür ve yaşanır.
Abbas Kiarostami’ye benzer yönetmenler arasında en dikkat çeken isimler: Nuri Bilge Ceylan, Béla Tarr, Hou Hsiao-hsien ve Ozu Yasujirō’dur. Bu yönetmenler de Kiarostami gibi şiirsel, minimalist ve felsefi sinema diliyle tanınırlar.
🎬 Kiarostami’ye Benzer Yönetmenler
1. Nuri Bilge Ceylan (Türkiye)
Benzerlikler:
Minimalist anlatım
Uzun planlar ve sessizlikler
Doğa ile insan arasındaki ilişki
Önerilen Filmler: Mayıs Sıkıntısı, Bir Zamanlar Anadolu’da, Kış Uykusu
Ceylan’ın sineması, Kiarostami’nin etkilerini açıkça taşır. Özellikle taşra yaşamı ve varoluşsal temalar ortak noktadır.
2. Béla Tarr (Macaristan)
Benzerlikler:
Yavaş tempo
Uzun sekanslar
Felsefi ve karanlık temalar
Önerilen Filmler: Satantango, Werckmeister Harmonies
Tarr’ın sineması daha karanlık ve distopik olsa da, zamanın akışı ve insanın yalnızlığı üzerine benzer bir derinlik sunar.
3. Hou Hsiao-hsien (Tayvan)
Benzerlikler:
Gündelik hayatın şiirselliği
Sabit kamera ve doğal ışık
Karakterlerin iç dünyasına odaklanma
Önerilen Filmler: The Puppetmaster, A City of Sadness
Hou’nun sineması, Kiarostami gibi izleyiciyi gözlemci konumuna getirir.
4. Ozu Yasujirō (Japonya)
Benzerlikler:
Aile ilişkileri ve gündelik yaşam
Sabit kamera ve düşük kadraj
Sessizlik ve sadelik
Önerilen Filmler: Tokyo Story, Late Spring
Ozu’nun sineması, Kiarostami’nin şiirsel yaklaşımının öncülerinden sayılabilir.
🧭 İran Sinemasından Diğer Önemli İsimler
- Jafar Panahi
Kiarostami’nin öğrencisidir. The Mirror, This Is Not a Film gibi eserleriyle gerçeklik ve sansür üzerine işler.
- Mohsen Makhmalbaf
Daha politik ve deneysel bir sinema dili vardır. Gabbeh ve Kandahar gibi filmleriyle tanınır.
- Majid Majidi
Daha duygusal ve insani temalar işler. Children of Heaven filmiyle uluslararası başarı kazanmıştır.
3. Hou Hsiao-hsien (Tayvan)
Benzerlikler:
Gündelik hayatın şiirselliği
Sabit kamera ve doğal ışık
Karakterlerin iç dünyasına odaklanma
Önerilen Filmler: The Puppetmaster, A City of Sadness
Hou’nun sineması, Kiarostami gibi izleyiciyi gözlemci konumuna getirir.
4. Ozu Yasujirō (Japonya)
Benzerlikler:
Aile ilişkileri ve gündelik yaşam
Sabit kamera ve düşük kadraj
Sessizlik ve sadelik
Önerilen Filmler: Tokyo Story, Late Spring
Ozu’nun sineması, Kiarostami’nin şiirsel yaklaşımının öncülerinden sayılabilir.
🧭 İran Sinemasından Diğer Önemli İsimler
- Jafar Panahi
Kiarostami’nin öğrencisidir. The Mirror, This Is Not a Film gibi eserleriyle gerçeklik ve sansür üzerine işler.
- Mohsen Makhmalbaf
Daha politik ve deneysel bir sinema dili vardır. Gabbeh ve Kandahar gibi filmleriyle tanınır.
- Majid Majidi
Daha duygusal ve insani temalar işler. Children of Heaven filmiyle uluslararası başarı kazanmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder